Girmeli
Herkes Kendi Aynasına; Çıkmamacasına / Oğuz Özdem
Kendi görüntümüzü
görebileceğimiz her yerde poz veririz hemen. Doğal duruşumuz gider, kusursuz
bir görüntü oluşturma kaygısı gelir yerine. Bu durum, insanın doyurulmamış
narsist yanını ortaya çıkarmasıdır belki. Birey olarak, özgüvenden yoksun
yetiştirilmemiz, başarılarımızı bile "başarısızlık" olarak görmemize yol
açar. Ya da başarıya, yaratıcılığa giden yolu bilemeyişimiz, yaşam yolunda
eğriler çizmemize neden olur. Sonuçta ortaya çıkan görüntü, bizim olmayan,
başka gözlerce görülmek istenen uzak bir görüntüdür.
Eşyadaki
her çatlak, nedenler zincirinin bir ürünüdür, alınan önlemlerse bir başka
şeyin korunması adınadır. Bu yüzden olacak, yetkinliğimiz, özlemini duyduğumuz
çocukluğumuz olarak geçiyor. Yazılan şiirler, romanlar hep yanlış bir çocukluk
dönemimizin sağaltımı oluyor. Bir başka anlamda, zedelenmiş kimliklerimizin
"yarın"a yansımasını yaşadık. Yaşadıklarımızsa başka bir yarına geçiş sürecinde
gerçekleşiyor.
Bu süreç
"eski kimliği sürdürmek veya reddetmek çatışması"nda odaklanır. Eski olan
kimlik, dünden getirilen, verili olan kimliktir. Bu kimlik, egemen güçlerce
oluşturulmuş, toplumun bütün kesimlerine onaylatılmış fotokopi bir kimliktir.
Alındıktan sonra alışkanlığa dönüştürülen bir yaşam tarzıdır söz konusu
olan. Sadece içerikte değil biçimde de gizli bir toplumsal sözleşmeyle
onaylanmıştır. Kişinin hedefi, ister istemez, aşılacak bir hedefi değil,
özdeşleşme duygusuyla oluşmuş dahil olma hedefi olacaktır. Mübah! olan
her şey, bu sınırlı sorumlu yol içinde gerçekleşecektir. Çerçevelediğimiz
bu tekdüze yaşamı bünye sindirebildiği ölçüde bir sorun yoktur. Babalarımızın
açtığı yoldan kolayca gider, sabah uyanmak, işe gitmek, yemek yemek, eve
dönmek, uyumak gibi beş altı mastarla sürdürürüz yaşamımızı; içinde bulunduğumuz
bu durumun farkında bile olmayız bundan. Peki ne zamana kadar? "Her kimsem
o değilim ben" dediğimiz ana kadar.
Sorgulamaya
başlayış, insanın "bireysel" deneyimlerinin sonucudur ve yeni olanın başlangıcıdır.
Belki, bir şiirin ilk imgesi gibi gelir; nedenli veya nedensizdir. "Her
şey şaşkınlıkla karışık yorgunluk durumuyla başlar."(*)
Göz-beyin-kalp ülkesinde buluşur. Görünen de gören de aynı kişidir artık.
Uyumun, yerini uyumsuzluğa terkettiği andır bu. Uzaklaşma ve kopma başlamıştır,
bir yabancıdır artık o.
"aynalarda
anlaştık
ve yaraladık
birbirimizi
gösteren
ve gösterilendi cam
kırılma
korkusuyla doluydu hayat"
"Yeni"nin
yoldaşı "korku"dur. Korku "güç" kavramını ortaya çıkarır. Güç ise çeşitli
alanlara doğru yayılma eğilimi gösterir: Fiziksel güçlülük, parasal güçlülük,
şöhretsel güçlülük vb. "Neyi, nasıl olmalıyım?" Sapak sorusu budur. İşte
bu noktada "girmeli herkes kendi aynasına; çıkmamacasına."
*Albert
Camus |
